Havza Haber Ajansı’nın bildirdiğine göre Kültür İnkılabı Yüksek Konseyi Sekreteri Hüccetü’l-İslâm ve’l-Müslimîn Abdülhüseyin Hüsrevpenah, bugün Kum İslami Maarif Üniversitesi’nde Şehit General Kasım Süleymani Konferans Salonu’nda düzenlenen “İmam Hameney’in Hayatında ve Düşüncesinde İslami İnkılap Ölçeğinde Yönetim” adlı ulusal sempozyumda yaptığı konuşmada İslami yönetimin önemine vurgu yaparak şöyle dedi: “İslami yönetim, İslam’ın öğretileri, akıl ve tecrübeye dayanmaktadır.”

İslami Yönetimin Tanımı

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah, “İslami yönetim” teriminin inkılabın başlangıcından itibaren gündeme geldiğini belirterek şöyle konuştu: “İslami yönetim, yaygın yönetim anlayışına benzer şekilde politika belirleme, planlama, karar alma, örgütleme, liderlik ve denetim aşamalarını içerir; ancak bu yönetim tarzında İslam’ın öğretilerinden, akıldan ve tecrübeden yararlanılması da temel bir unsurdur.”

Beşerî ve Sosyal Bilimler Her Zaman İdeolojiye Dayanır

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah devamında şu ifadeleri kullandı: “Tüm beşerî ve sosyal bilimler — hatta ‘bilimsel yönetim’ adıyla öğretilenler dahi — ideolojiye dayanır. Bu alanda, değerlerden ve ideolojik temellerden bağımsız hiçbir bilimsel teori yoktur.”

İlim Havzası Hocası ve Araştırmacısı Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah vurgulayarak şunu ekledi: “Yönetim konularını İslam çerçevesinde ilerletmek istiyorsak bunları İslami değerler ve öğretilere dayandırmalı, akıl ve tecrübeyle birlikte yönetmeliyiz.”

İnkılap Rehberi’nin Yönetim Modeli

Hüccetü’l-İslâm ve’l-Müslimîn Hüsrevpenah konuşmasının başka bir bölümünde, İnkılap Rehberi’nin yönetim modeline değinerek şöyle dedi: “Rehber’in yönetim tarzını doğru anlayabilmek için öncelikle İmam Humeynî’nin (r.a) düşünce sistemine ve pratik yaşamına dikkat etmek gerekir. İslâmî yönetim; varlık anlayışı (ontoloji), insan anlayışı (antropoloji) ve bilgi anlayışı (epistemoloji) temelleri üzerine kuruludur ve amacı dünyevi kalkınma ile uhrevi saadet arasında bir bağ kurmaktır.”

Kültür İnkılabı Yüksek Konseyi Sekreteri sözlerine şöyle devam etti: “İslami yönetimde karar alma yalnızca akla dayanmaz; yönetici, sağlıklı bir kalp ve huzurlu bir nefisle hareket etmelidir ki aldığı kararlar hem gerçeklerle uyumlu hem de İslami değerlerle örtüşen nitelikte olsun.”

İlim Havzası Hocası ve Araştırmacısı Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah ekledi: “İslami yönetim; akıl, tecrübe ve dinî öğretiler zemininde doğru kararlar almayı ifade eder. Bu kararlar insanın hem dünya hem de ahiret hayatını hayır yoluna yönlendirir.”

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah, İslam İnkılabı düzeyindeki yöneticilerin özelliklerine değinerek, güçlü ve dindar insanın ülkenin yönetim yapılarının başarısındaki rolünü vurguladı ve şöyle dedi:

“Bir yönetici sorumluluk yükünü taşıyabilmeli, zamanını bu uğurda harcayabilmeli ve İmam Humeynî (r.a) ile İmam Hamaney’in hedefleri doğrultusunda hareket etmelidir.”

Yüzeysel Yorumlara Eleştiri

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah, yönetim konusundaki bazı yüzeysel yaklaşımları eleştirerek şöyle konuştu: “Batılı bakış açısında yapı ve sistem ön plandadır, insana fazla değer verilmez. Ancak İslam İnkılabı’nın yönetim anlayışında temel eksen bilgili, dindar ve yetenekli insandır.”

Kültür İnkılabı Yüksek Konseyi Sekreteri, sözlerini şöyle sürdürdü: “Dindar ve yetenekli bir yönetici, kurumun zayıf noktalarını tanıyabilir ve onları ıslah edebilir. İmam Humeynî (r.a) daima yöneticilerin seçiminde liyakat ve dindarlığın esas alınmasını vurgulamış, parti veya grup bağlılığına göre seçim yapılmasına karşı çıkmıştır.”

Ülke Yapısı ve Yönetiminde Uygulamalı Deneyimler

Kültür İnkılabı Yüksek Konseyi Sekreteri, ülkedeki başarılı yönetim örneklerine değinerek şöyle dedi: “Bilim ve Teknoloji Başkanlığı’na bağlı Nano Teknoloji Kurulu, yetenekli bir yöneticinin idaresinde sıfırdan başlayarak dünyanın dördüncü ve beşinci sıralarına yükseldi. Aynı şekilde Yüksek Sağlık ve Gıda Güvenliği Konseyi’nin Gıda Güvenliği Belgesi doğru yönetimin, halkın sorunlarını tanımanın ve geleceği öngörmenin, yönetim yapılarının etkinliğini nasıl garanti altına aldığını gösteren bir örnektir.”

İlim Havzası ve Üniversite Hocası Hüsrevpenah şu tespitte bulundu: “Ne yazık ki bazı belgeler ve programlar ya tahrif ediliyor ya da doğru şekilde uygulanmıyor. Ancak halkın meselelerine hâkim, samimi ve sorumluluk sahibi yöneticilerin varlığı bu süreci düzeltebilir.”

İmam Humeynî’nin (r.a) Yönetim Anlayışında Üç Temel Özellik

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu özelliklerden biri yetenekli ve dindar insana odaklanmaktır. İmam Humeynî (r.a), yöneticilerin seçimini her zaman ilmî liyakat, pratik yetkinlik ve ahlakî dindarlık esasına göre yapardı.”

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah devam etti: “İkinci özellik, etkili kurumlar kurmaktı. İmam’ın (r.a) kurduğu Yardımlaşma Komitesi, Konut Vakfı, Devrim Muhafızları (Sipah) ve Cihad-ı Sazendegi gibi kurumlar başarılı yapısal kurulum örnekleridir.

Üçüncü özellik ise geleceği öngörme ve olayları önceden tahmin etme yeteneğiydi. İmam Humeynî (r.a), Sovyetler Birliği’nin yıkılacağını, Baas rejimiyle savaşın ve Kuveyt işgalinin yaşanacağını önceden öngörmüştü; ayrıca savaş başlamadan önce 20 milyonluk Besic ordusunun kurulması gibi önleyici adımlar atmıştı.”

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah sözlerine şöyle devam etti:

“İnkılapçı yönetim; halkın acılarını anlamak, yapısal reform gerçekleştirmek ve İmam Humeynî ile İmam Hamaney’in öğretileri doğrultusunda hareket etmektir. İşte bu, iki İmam’ın da üzerinde durduğu yönetim ve yönetişim tarzıdır.”

İmam Humeynî (r.a) ve İnkılap Rehberi’nin Yönetim ve Yönetişim Anlayışına Bakış

Bu Havza Hocası, İmam Humeynî’nin (r.a) yönetim sistemine ve onun İnkılap Rehberi Ayetullah el-Uzma Hamaney’in yönetiminde nasıl devam ettiğine değinerek şöyle vurguladı: “Her iki rehberin yönetim tarzı; kişinin kendi nefsini, toplumu ve dünyayı yönetmesine dayalı bir hükümet ve yönetişim modeline sahiptir.”

Hüccetü’l-İslâm ve’l-Müslimîn Hüsrevpenah, İmam Humeynî (r.a) tarafından kurulan Maslahat Teşhis Konseyine işaret ederek şöyle dedi: “İmam (r.a), bu konseyi seçkin ve başarılı kişilerin istişaresi için kurmuştu ki Velâyet-i Fakih’e karar alma süreçlerinde yardımcı olsun ve dengeli, ölçülü bir yönetim için motivasyon ve örgütlenme zemini oluştursun.”

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah sözlerine şöyle devam etti: “İmam’ın (r.a) yönetiminde her mesele halk merkezliydi. İster Konut Vakfı, ister Yardımlaşma Komitesi, isterse Okuma-Yazma Seferberliği olsun tüm bu girişimler halka hizmet amacıyla oluşturulmuştu.”

Kültür İnkılabı Yüksek Konseyi Sekreteri ayrıca şu ifadeleri kullandı: “İmam Humeynî (r.a) adalet, denetim ve kontrol esasına dayalı bir yönetim anlayışıyla küresel düzeyde etkili olmuş ve uluslararası sistemler üzerinde bile iz bırakmıştır.”

İnkılap Rehberi’nin Yönetim Özellikleri

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah şu vurguda bulundu: “İnkılap Rehberi, İmam Humeynî’nin (r.a) mektebinin bir öğrencisi ve onun çizgisinin devam ettiricisidir. Onun yönetimi; güçlendirici, cesur ve özdenetim (kendini yönetme) esasına dayalıdır.”

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah, Ayetullah el-Uzma Hamaney’in yönetim temellerini şöyle sıraladı:

              •            Allah merkezlilik

              •            Dini gayret ve hassasiyet

              •            Akılcılık

              •            Maneviyat

              •            Dünya ile ahiret arasında bütünlük kurmak

Ardından sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Toplumsal yönetim, ancak cihat ruhu ve direniş bilinciyle mümkündür. Bu yönetim anlayışının nihai hedefi; bağımsızlık, izzet, ulusal güç ve halkın birliğidir.”

İslam Cumhuriyeti’nde Makro Yönetim ve Kurumsal Yapı Oluşturmanın Özellikleri

Hüccetü’l-İslâm ve’l-Müslimîn Hüsrevpenah, ülkenin makro politikalarına değinerek şöyle dedi: “Eğitim ve öğretim, bilim ve teknoloji, aile, direniş ekonomisi, imamet ve sağlık alanlarındaki makro politikalar İnkılap Rehberi Ayetullah el-Uzma Hamaney tarafından hazırlanmış, ardından Maslahat Teşhis Konseyi ve diğer kurumlara tebliğ edilmiştir.”

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah sözlerini şöyle sürdürdü: “Rehber’in yönetiminin en belirgin özelliklerinden biri mevcut yapıların korunması ve güçlendirilmesinin yanı sıra yeni kurumlar oluşturmasıdır. Buna örnek olarak, genç ve aktif güçlerin bütünleşmesi için kurulan Kültürel-Sosyal Karargâh ile dijital çağın ihtiyaçlarına cevap vermek üzere oluşturulan Yüksek Siber Uzay Konseyi gösterilebilir.

Ayrıca halkın yönetime katılımı (halk temelli yönetişim) da Rehber’in yönetim anlayışının dikkat çekici bir yönüdür. Bu konu, hem İmam Humeynî’nin (r.a) hem de İnkılap Rehberi’nin konuşmalarında sürekli vurgulanmıştır.”

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah, Ayetullah el-Uzma Hamaney’in yönetim tarzındaki bir diğer özelliğe dikkat çekerek şöyle dedi: “Rehber’in yönetim anlayışı, süreç odaklı bir yönetim modeline dayanır. Bu süreç, inkılapçı kadroların yetişmesi ve halk temelli yönetişimden başlayarak, sonunda İslami toplumun ve medeniyetin oluşumuna kadar uzanır.”

Ardından bu süreci şu şekilde açıkladı:

              1.           İslami hareket

              2.           İslami sistem

              3.           İslami devlet

              4.           İslami toplum

              5.           İslami medeniyet

İslam İnkılabı’ndan İslami Medeniyete Uzanan Yönetim Süreci

Kültür İnkılabı Yüksek Konseyi Sekreteri sözlerine şu şekilde devam etti: “İnkılap Rehberi, yönetimi boyunca yeni kavramlar üreterek ve özgün bir düşünsel dil ortaya koyarak İslami toplumun yönünü aydınlatmıştır.

‘Yeni İslami Medeniyet’, ‘Kültürel Mühendislik’, ‘Düşünce Özgürlüğü Hareketi’, ‘Serbest Düşünce Kürsüleri’ ve ‘Ulusal Bilim Haritası’ gibi kavramlar, Rehber’in entelektüel ve yönetsel yeniliklerindendir. Bu kavramlar, aslında inkılaptan önce dahi onun düşünce sisteminde yer almıştı.”

Yeni Yönetim Kavramları ve Düşünsel Üretim

Hüccetü’l-İslâm ve’l-Müslimîn Hüsrevpenah, İnkılap Rehberi’nin yönetiminde denetim ve etkililik ilkesinin önemine vurgu yaparak şöyle dedi: “İnkılap Rehberi, 35 yıldan fazla bir süredir yönetimde etkililiğin (verimlilik ve sonuç odaklılık) üzerinde durmaktadır. Yani Batı’daki üniversiteler ve bilim merkezleri bu kavrama ilgi göstermeden çok önce, kendileri yönetimde yalnızca politika ve yasaların uygulanmasını değil aynı zamanda bunların toplum sorunlarını çözmede gerçekten etkili olup olmadığını da değerlendiriyordu.”

Rehber’in Kalıcı Endişesi: Adaletle Birlikte İlerleme

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah sözlerine şöyle devam etti: “İnkılap Rehberi her zaman ilerleme ile adaletin birleşmesi gerektiğine inanmıştır. İnkılabın bazı şahsiyetleri kalkınmayı öncelikli görürken, Ayetullah el-Uzma Hamaney bu kavramın yerine ‘ilerleme’ kelimesini koymuştur. Çünkü ülkenin ilerleyişi, sosyal adaletle birlikte olmalı ve kalkınma, adaleti görmezden gelen bir araç hâline gelmemelidir.”

35 Yıldır Süregelen Yönetim İlkeleri: Etkililik ve Denetim

Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah, İnkılap Rehberi’nin yönetiminde gerçekçilik ve idealizm arasındaki dengeye de değinerek şöyle dedi: “İnkılap Rehberi hem gerçeklere bakar hem de ideallerinden vazgeçmez. Bu bakış, ülke yönetimini aynı anda istikrarlı ve esnek kılmış; böylece inkılap çizgisi ve değerler korunmuştur.”

Cihadî Yönetim Tarzı

İlim Havzası Hocası Hüccetü’l-İslâm Hüsrevpenah, Rehber’in yönetimindeki pratik örnekleri aktararak şöyle konuştu: “Rehber, bilim ve teknoloji alanında ayrıntılara doğrudan müdahale etmeden üç bin bilim insanını bir araya getirmiş ve çeşitli bilimsel ve askerî projelerin eşzamanlı ilerlemesini sağlamıştır. Bu, etkili bir cihadî yönetim modelidir ve bugün ülke için örnek bir model olarak kabul edilmektedir.”

Kültür İnkılabı Yüksek Konseyi Sekreteri sözlerini şöyle tamamladı: “İmam Humeynî’nin (r.a) vefatından sonra art arda gelen komplolara ve saldırılara rağmen, İnkılap Rehberi sistemi istikrarlı bir şekilde ileriye taşımayı, aynı anda ilerleme, adalet ve etkililik çizgisini korumayı başarmıştır. Bu yönetim tarzı; gerçekçiliğe, ideallere bağlılığa ve cihad ruhuna dayalıdır ve bugün ülke yöneticileri için değerli bir model teşkil etmektedir.”